THEATERTEKSTEN

Auteursbond-theaterteksten
is een project van de
Auteursbond, de
beroepsorganisatie
van (toneel)schrijvers en
vertalers in Nederland.

privacy verklaring

Hendrik VI - William Shakespeare
door Jules Noyons - 2017
PDF   AUTEUR
TEKSTEN VAN DEZE AUTEUR

Trefwoorden: shakespeare, koningsdrama, marathon, iambische pentameter, Kings of War, Ten Oorlog
Thema: ambitie
Genre: Drama/toneelspel

Beschrijving:
Engeland, 15e eeuw. De gevierde Hendrik V is dood en wordt opgevolgd door een baby van 9 maanden. In drie stukken volgen we het leven van deze Hendrik VI, die liever in een studeerkamer zit dan op de troon, en daarmee ruim baan geeft aan de dromen van anderen…  De jonge Shakespeare schrijft een juweel, onstuimig, meeslepend en vol actie, over een Engeland in oorlog. Die oorlog begint grappig en kinderlijk en eindigt in regelrechte horror. De personages zijn zo geschreven dat je met ze te doen hebt, van ze gruwt, en dan weer met ze te doen hebt. Het verhaal is als een spannende serie met onverwachte wendingen en adembenemende cliffhangers.

Hendrik VI is een minder bekende Shakespeare in drie delen die, integraal gespeeld, zo’n 12 uur duren. Deze bewerking is ingekort en duurt zo'n vijf uur. Van die gedeelten is dit de eerste tekstgetrouwe vertaling in iambische pentameters sinds die van Willy Coureaux uit 1970. De stukken bestrijken het leven van Hendrik VI, de opkomst en ondergang van de tomeloze hertog York en het ontstaan van de roemruchte Rozenoorlog. In de twintigste eeuw is de fantastische potentie van deze cyclus als marathon ontdekt. In Engeland (meerdere baanbrekende producties), in Frankrijk (zie onder), in België (Ten Oorlog) en recent bij onze egen Toneelgroep Amsterdam. Hendrik Vi beschrijft het einde van de Middeleeuwen. Mensen willen zichzelf ontplooien en de middelen die hen daarvoor ter beschikking zijn van een ongekende vernietigingskracht. Oorlog als kinderspel wordt oorlog als massavernietiging. En dan verschijnt de mismaakte superschurk Richard III ten tonele….

Fragment:
Uit: Hendrik VI deel 1, William Shakespeare

Suffolk op met Margaretha aan zijn hand.

Suffolk
Wees vrij, want jij bent mijn gevangene.
Hij staart naar haar
O, prachtig meisje, vlucht niet, wees niet bang,
als ik je aanraak, is mijn hand je slaaf.         
Wie ben je? Zeg het, ik zal je vereren.

Margaretha
Mijn naam is Margaretha, koningsdochter,
van die van Napels – wie u ook mag zijn.

Suffolk
Ik ben een graaf, en Suffolk is de naam.
Wees niet beledigd, wonder der natuur,
dat je door toeval in mijn handen viel.
Want zo beschermt de zwaan haar donzen kuikens:
ze houdt ze stevig vast onder haar vleugels.       
Ben je niet van die hechtenis gediend,
dan ga, en wees weer vrij, als Suffolks vriend.

Ze gaat.

O, blijf! (in zichzelf) Het valt me zwaar haar vrij te laten.
Al laat mijn hand haar los, mijn hart zegt nee.

Margaretha
Zeg, graaf van Suffolk – want zo heet u toch?
Welk losgeld vraagt u om mij vrij te laten?
Want ik ben uw gevangene, zie ik.

Suffolk (in zichzelf)
Je weet toch niet of ze je af zal wijzen
voor je hebt geprobeerd haar hart te winnen?

Margaretha
Waarom zwijgt u? Wat moet ik u betalen?        

Suffolk (in zichzelf)
Ze is heel mooi, dus vraagt om een verleider,
ze is een vrouw, dus te veroveren.

Margaretha
Nou, accepteert u losgeld, ja of nee?

Suffolk (in zichzelf)
Jij idioot, bedenk dat je getrouwd bent!
Kan Margaretha ooit de jouwe worden?

Margaretha (in zichzelf)
Ik moet maar gaan; hij wil niet luisteren…

Suffolk (in zichzelf)
Dat is de kaart die heel mijn spel verpest.

Margaretha (in zichzelf)
…en hij praat wartaal, hij is aan het malen.

Suffolk (in zichzelf)
En toch valt hier misschien wel iets te halen.

Margaretha
En toch wou ik dat u mij antwoord gaf.        

Suffolk (in zichzelf)
Ik win die Margaretha. Maar voor wie?
Nou, voor mijn vorst – nee, da’s een houten Klaas.

Margaretha (in zichzelf)
Hij praat van hout. Het is een timmerman.

Suffolk (in zichzelf)
Maar zo wordt mijn verlangen wel bevredigd,
en komt er vrede tussen deze rijken;
dan blijft er desondanks een minpuntje:
haar vader mag dan koning zijn van Napels
en hertog van Anjou en Maine, hij is arm,
dus onze adel zal dat huwelijk kraken….

Margaretha
Hebt u niet een momentje, kapitein?         

Suffolk (in zichzelf)
Het zij zo, met die spot loopt het wel los en
Hendrik is jong, die zal wel snel bezwijken.
(tegen Margaretha) Mevrouw, ik moet u een geheim vertellen.

Margaretha (in zichzelf)
Ik ben zijn slaaf, maar hij doet ridderlijk
en lijkt ook niet van plan me te onteren……

Suffolk
Mevrouw, zeg dat u naar me luisteren zult.

Margaretha (in zichzelf)
Misschien komt er nog redding van de Fransen,
en hoef ik niet te hengelen naar zijn hoffelijkheid.

Suffolk
Ach, lieve dame, luister naar mijn voorstel.

Margaretha (in zichzelf)
Hij heeft al eerder vrouwen vastgebonden.   

Suffolk
Gemompel in jezelf, dat staat verward, niet?

Margaretha
De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet.

Suffolk
Zeg mij, mooie prinses, bent u niet juist
blij met uw boeien, als ‘k u koningin maak?

Margaretha
Een koningin in boeien is nog lager
dan een gewone slaaf in dienstbaarheid,
want vorsten moeten vrij zijn.

Suffolk
                                                 En u ook,
want vrij is ook de vorst van Engeland.

Margaretha
Wat heeft zijn vrijheid nu met mij te maken?

Suffolk
Luister: ik maak u Hendriks koningin,         
ik leg een gouden scepter in uw hand
en met een mooie kroon sier ik uw hoofd
als u mij één ding toezegt: word mijn -

Margaretha
                                                            Wat?

Suffolk
Zijn lief.

Margaretha
Ik ben onwaardig Hendriks vrouw te worden.

Suffolk
Nee, nobele mevrouw, ik ben onwaardig
zo’n mooie dame in zijn plaats te winnen
(terzijde) en zelf een aandeel van de buit te krijgen –
Mevrouw, zegt u mij, kan dat u behagen?

Margaretha
Als het mijn vader zint, behaagt het mij.

Suffolk
Dan, roep de kapiteins en vaandeldragers        
en, juffrouw, bij uw vaders vestingmuren,
gaan wij verzoeken om een overleg met hem.


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
login